دوران بارداری را می‌توان دوران تغییرات و تحولات شگفت‌انگیز دانست. در این بازه زمانی طلایی و استثنایی علاوه بر تغییرات شگرف درونی، تغییراتی در ظاهر مادران باردار نیز پدیدار می‌شود. در حالی که بسیاری از بانوان معتقد هستند که در این دوران به زیبایی خاصی دست یافته‌اند و چهره و شرایط ظاهری آن‌ها به طرز باورناکردنی دچار تغییرات مثبت شده است، عده‌ای دیگر نیز از شرایط نابسامان ظاهری خود در این دوران گلایه دارند.
همانطور که می‌دانید در دوران حاملگی مادر دچار نوسانات هورمونی بسیار زیادی می‌شود و و عدم تعادل هورمونی پیامدهای زیادی دارد. یکی از این پیامدها ایجاد لکه‌هایی بر روی پوست صورت است. این لکه‌های صورت در زمان بارداری به “ملاسما” شهرت دارند. عدم رضایت بانوان باردار از ظاهر خود به دلیل ایجاد این لکه‌ها، آن‌ها را ناگزیر به جست‌وجو در میان روش‌های درمان لک صورت در بارداری مختلف می کند تا ترفندی مناسب برای از بین بردن این لکه‌ها که عده‌ای آن‌ها را به منزله آسیب‌های پوستی می‌دانند، پیدا کنند. اما بسیاری از این تیرگی‌های پوستی پس از بارداری یا در حین آن از بین می‌رود و نباید باعث نگرانی و اضطراب بیش از حد در شما شود. در ادامه این مقاله سعی داریم شما را به شکل دقیق‌تر با این نوع لکه‌های پوستی که در دوران بارداری ایجاد می‌شود آشنا کنیم و شیوه‌های درمان آن را توضیح دهیم.
همانطور که اشاره شد تغییرات هورمونی سبب ایجاد تاثیرات مختلف در بخش‌های گوناگون بدن می‌شوند که پوست نیز جزئی از آن‌ها است. حال اگر این نوسانات هورمونی به دوران بارداری مرتبط باشد لکه‌هایی که بر روی پوست صورت ایجاد می‌شوند لکه‌های بارداری نام می‌گیرند که اغلب از “ملاسما” ناشی می‌شوند. وجود این پلاسما‌ها بر روی پوست و خصوصا پوست صورت ممکن است بانوان را آزرده خاطر کرده و سبب القای تاثیراتی چون عدم اعتماد به نفس شود و در نحوه ارتباط آن‌ها با دیگر افراد اختلال ایجاد کند. به همین جهت لازم است در دوران بارداری پیگیری‌ها و مراقبت‌های لازم به منظور پیشگیری یا درمان این تیرگی‌های پوستی انجام شده و از توصیه‌های متخصص پوست بهره گرفته شود.
ملاسما چیست و چگونه بر روی پوست ایجاد می‌شود؟
در پاسخ به این سوال کلیدی باید اظهار داشت که ملاسما (کلوآسما) زمانی بر روی سح پوست پدیدار می‌شود که ملانین یا رنگدانه‌های پوستی در داخل سلول‌های پوست تجمع یابند. گرچه ملاسما به شکل اختصاصی در بانوان اتفاق نمی‌افتد و ممکن است پوست آقایان را نیز درگیر کند اما احتمال ایجاد این لکه‌ها در خانم‌ها به نسبت آقایان 90 درصد است.
لکه‌های پوستی یا ملاسما در دوران بارداری غالبا نواحی مشخصی مانند پیشانی، روی بینی و گونه‌ها را در بر می‌گیرد و می‌توان اذعان داشت که بیش از 50 درصد خانم‌ها در دوران بارداری به چنین تغییرات پوستی دچار شده و شاهد ایجاد لکه‌ها و تیرگی‌های ملاسما بر روی پوست خود خواهند بود. این نوع تیرگی‌ها برای برخی افراد بیشتر و پررنگ‌تر است، اما در عده‌ای نیز کمتر بروز می‌یابد. باید توجه داشت که مهمترین عامل در تشدید این لکه‌ها برخورد مستقیم اشعه‌های نور ماورای بنفش به پوست است. البته گرما و تغییرات آب و هوایی نیز بر روی میزان این نوع لکه‌ها اعمال اثر می کند؛ چراکه این نوع تیرگی‌های پوستی در گرما پررنگ‌تر و برجسته‌تر هستند اما در سرما شاهد کمرنگ‌تر شدن آن‌ها خواهید بود.
دلایل ایجاد لک یا ملاسما روی پوست
از عمده دلایل ایجاد لک یا ملاسما روی پوست در دوران بارداری، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوسانات هورمونی ناشی از بارداری
- نوسانات هورمونی ناشی از بلوغ
- تاثیرات ناشی از تخمدان پلی کیستیک
- ژنتیک و وراثت
- بیماری‌های مختلف مانند بیماری‌های پوستی مزمن یا بیماری‌های مربوط به غده تیروئید
- قرار گرفتن در معرض تابش شدید نور خورشید
- استفاده از برخی داروها که عوارضی مربوط به تغییرات پوستی دارند
همانطور که گفته شد، لکه‌های پوستی یا ملاسما تنها در دوران بارداری خانم‌ها را درگیر نمی‌کنند و ممکن است بر اثر عوامل دیگر نیز ایجاد شوند.
جلوگیری از لک صورت در زمان بارداری
اما مهمترین نکته‌ای که در این مقاله قصد داریم به آن بپردازیم، جلوگیری از ایجاد لکه‌های پوستی در زمان بارداری است. در این قسمت روش‌های پیشگیری از ایجاد لکه‌های پوستی در زمان بارداری را به شما معرفی می‌کنیم:
از کرم‌های ضد آفتاب مخصوص دوران بارداری استفاده کنید
توجه داشته باشید برای افرادی که پوست‌های حساس دارند و در دوران بارداری خطر ایجاد لکه‌های شدید بر روی پوست آن‌ها زیاد است، استفاده از کرم‌های ضد آفتاب مخصوص گزینه بهتری است. این کرم‌ها فاقد کرم پودر هستند و به همین سبب با نام کرم ضد آفتاب غیر رنگی شناخته می‌شوند. این نوع کرم‌ها دارای SPF بالای 50 هستند و بهتر است در فرمولاسیون آن‌ها ترکیب اکسید آهن وجود داشته باشد. تلفیق اکسید آهن با کرمی که ویژگی‌هایی مانند SPF بالای 50 دارد برای جلوگیری از ایجاد لکه‌های بارداری بسیار موثر است. توجه کنید که این کرم باید در تمام طول روز و به مقدار مناسب بر روی تمام قسمت‌های پوست صورت استفاده شود و در بازه‌های زمانی دو ساعته نیز تجدید شود.
از کرم‌های ضد لک و روشن کننده پوست استفاده کنید
توجه کنید که استفاده از کرم‌هایی که در ساختارشان از هیدروکینون استفاده شده است برای دوران بارداری مناسب نیستند و لذا باید از استفاده آن‌ها پرهیز کنید. بهتر است برای پیشگیری از ایجاد لکه و تیرگی بر روی پوست در دوران بارداری از کرم‌های ضد لک استفاده کنید و فرمولاسیونی را به کار بگیرید که حاوی روشن کننده‌های پوست باشند. ترکیبات درج شده بر روی کرم‌ها، ماسک‌ها، لوسیون‌ها و ژل‌هایی که به پوست صورت خود می‌زنید را مطالعه کنید تا حاوی مواد مضر برای پوست شما در این دوره نباشند.
از آبرسان‌های مناسب و نوشیدنی‌ها برای مرطوب نگه داشتن پوست استفاده نمایید
کسانی که جنس پوست آن‌ها خشک است به نسبت افرادی که پوست چرب دارند بیشتر مستعد ایجاد لک در دوران بارداری هستند. لذا لازم است در این دوران با نوشیدن آب کافی و مصرف آب میوه‌های طبیعی رطوبت پوست را افزایش داده و کرم‌های آب رسان با کیفیت بالا را برای رفع خشکی پوست مورد استفاده قرار دهید.
از تابش مستقیم اشعه‌های نور خورشید دور بمانید
تاثیرات نور مستقیم خورشید را می‌توان از اصلی‌ترین عوامل ایجاد آسیب‌های پوستی برای همه افراد دانست و چنانچه فرد مستعد ایجاد این عارضه‌های پوستی باشد خطرات نور آفتاب تجدید خواهد شد. بنابراین لازم است برای جلوگیری از ایجاد لکه‌ها و آکنه‌های پوستی در دوران باردای ازتابش مستقیم آفتاب دور بمانید، در ساعات آفتابی روز در خانه بمانید و در صورت لوزم از کلاه آفتاب‌گیر و عینک دودی استفاده کنید.
استفاده از قرص‌های ضد بارداری را کنار بگذارید
چنانچه پیش از دوران حاملگی و اقدام به بارداری از قرص‌های ضد بارداری استفاده کرده باشید احتمال ایجاد لکه‌های پوستی بر روی بخش‌های مختلف بدن بیشتر خواهد شد.
